Het is de vooravond van Kerstmis 2020. Op de speelplaats van de vroegere Jozefschool aan de Singel, nu in gebruik als ateliergebouw voor kunstenaars, verzamelt zich een gemengde groep mensen. De sfeer is vrolijk er is chocolademelk en krentenbrood, kerstliedjes klinken. Dan verschijnt er onder gejuich een grote oplegger met een bus erop, gemaakt van spaanplaat en karton. De bus kan niet rijden want heeft vierkante wielen. Het is tegelijk het onderdak voor de dakloze Minco T en een kunstobject, vervaardigd door stadkunstenaar Erik Sep. Kunst en vierkante wielen zullen voorkomen dat de bus door de gemeente in beslag genomen en afgevoerd wordt, zoals dat gebeurde met de oorspronkelijke bus die als huisvesting diende voor de dakloze. Die inbeslagname gaf Sep de prikkel om een statement te maken: Hoe gaan we om met de onaangepasten in onze maatschappij. Daarom bouwde hij een vervangend onderkomen. Het was een hartverwarmend gebeuren in de Kerstsfeer. Maar het is meer. Sinds de performance als kunstuiting geaccepteerd is hoeft een kunstwerk niet meer alleen een object te zijn. De kracht van de kunst om verhalend te onthullen kan ook tot zijn recht komen door betekenisvolle gebeurtenissen. Hoe past de actie van Erik Sep in zijn ontwikkeling als kunstenaar en als element in de kunsthistorie?
Wat heeft dit gebeuren ons te zeggen? Onze stadsgenote en filosofe Liesbeth de Schipper schreef een diep essay onder de naam Stille veilige nacht, met als ondertitel: De wondere wereld van Erik Sep. Het schrift gaat vergezeld van 2 opruiende of opbeurende prentbriefkaarten Groeten uit Dordt met de dakloze als strijder of speler. Het werk is fraai uitgegeven (vormgeving Maarten Mooren) en rijk geïllustreerd. Daarin plaatst ze Erik en zijn werk in de recente kunstgeschiedenis. Zij toont een verwantschap met het werk van grote kunstenaars als Kienholz. Anselm Kiefer, Jozef Beuys en Panamarenko.
Oorspronkelijk heette het project Eigen schuld, dikke bult. Dit om aan te geven dat we snel (en ten onrechte) de schuld bij de persoon leggen en niet bij de omstandigheden. Hoe komt het dat iemand dat iemand in de dalles raakt? Voor Liesbeth is dit aanleiding om het project ook in de historie van de filosofie te plaatsen. Sep is een anarchist (zoals ook Bansky en Herman Nitsch) die het filosofisch begrip oorzakelijkheid opblaast. Zijn volgend project is een diner voor daklozen en welgestelden op het Statenplein.
De Schipper zet je aan het denken (en dat is toch de bedoeling van filosofen)
Voor mij resulteerde dat in het volgende gedicht.
Voor Liesbeth en Erik
Elke beet vrede (op aarde)
is waarde
De dansende dwaas
danst dakloos op straat
Het dubbeltje dat hem plat rijdt
glijdt ijlings in de achterzakken
van de partij ideoloog
Het sneeuwt even
chocola en krentenbrood
De vrouw die het brood snijdt
raakt brodeloos gelukkig
De krenten verliezen hun getal
Dit is het geval
