De Verenigde Staten heeft ‘the 4th of July’, Frankrijk haar Quatorze julliet. Hoogtijdagen uit hun roemrijke geschiedenis. Wat heeft Nederland eigenlijk? 20 augustus 1672, de moord op de gebroeders De Witt die de weg vrijmaakte voor de Oranjes? Of 30 november 1813? De dag dat prins Willem I voet aan wal zette op het strand van Scheveningen? Of toch 19 april 1839 (Conferentie van Londen), de dag waarop we definitief afscheid namen van onze Zuiderburen en Nederland min of meer haar huidige landsgrenzen kreeg? Daar ging een oorlog aan vooraf in 1830/1831.
Dordrecht ziet de ‘Eerste Vrije Statenvergadering’ graag als de conceptie van Nederland. Herman Pleij hield bij de herdenking (op 19 juli 2017) van dit historische feit, 19 juli 1572, in 2017 een vurig pleidooi deze bijeenkomst uit 1572 als het moment van onze onafhankelijkheid te zien.
De burgemeester en de citymarketeer riepen “houzee” en proostten daarop en namen er nog één. Veel lokale historici fronsten de wenkbrauwen. In de Dordtse folklore hadden de Hoffeesten in de Jaren ‘50, ‘60 en ‘70 hun plekje verworven. Wie een feestje wil, vindt immers altijd een reden.
Op 9 en 10 juli 2022 herleven de Hoffeesten. Dordrecht pakt uit met haar ‘Hoffestival’. Als ik ‘s avonds op YouTube een leuk liedje zoek, knalt er eerst een advertentiefilmpje binnen dat mij ertoe aanzet dit festival op ‘t Hof te Dordrecht te bezoeken. Het is niet te vermijden op Facebook en andere sociale media. In bushokjes glimt het achter de ruit.
Maar heeft Pleij eigenlijk gelijk? Wat was nu eigenlijk de betekenis van die Eerste Vrije Statenvergadering. Hoe vaak en waar kwamen de vrije steden bij elkaar en waar spraken ze zoal over? Was juli 1572 niet simpelweg een ultieme poging van Willem de Zwijger nog één keer z’n mond open te doen en om geld te vragen voor z’n huurlingenleger. Was het een begenadigd strateeg? Een arme sloeber? Een opportunist? Geschiedenis is een mooi vak en veel historici ordenen en duiden de feiten op hun eigen wijze om de gebeurtenissen te verklaren en eruit te leren.
Op zaterdag 9 juli praat ik in Via Cultura Live vanuit De Kunstkerk (van 11.00 tot 13.00 uur) met historici over de betekenis van de Eerste Vrije Statenvergadering. Stadsdichter JuNo geeft zijn visie op het historische feit en de betekenis ervan. We praten met de Directeur van het Dordts Museum en het Hof van Nederland over de ingrijpende verbouwing die recent plaatsvond in ‘t Hof. Ook Dirk van Miert, directeur van het Huygens Instituut deelt zijn overdenkingen bij deze historische vergadering.
Op zondag 10 juli zenden we weer twee uur uit en praten we vooral over de waarden: vrijheid, verbondenheid, verscheidenheid en verdraagzaamheid. In dat programma praten we met deelnemers aan het festival, met Frits van der Horst over de grootste steendruk aller tijden die hij in 1993 op ‘t Hof maakte. Jacques Dane, conservator van het Nationaal Onderwijsmuseum, vertelt over 1572 en de geboorte van het Nederlandse geschiedenis onderwijs. Last but not least praten we met jongeren over de resultaten van de jongerentop die in de aanloop naar dit Hoffestival plaatsvond.
Ik hoop van harte dat u zich onafhankelijk en vrij voelt en dat u gezellig naar het Hoffestival komt. Als u daar toch bent, loop dan ook De Kunstkerk binnen. Luister naar onze gasten en – als het aandurft – stel hen de vraag die u op de lippen brandt.
Ik wijs u er tot slot nog even op dat jongeren van het Da Vincicollege aansluitend op onze talkshows zowel op zaterdag als zondag ook een uur lang hun programma over het festival verzorgen. Dat wilt u zeker niet missen!
