Elke dag en nacht (met een lampje er op) wappert dapper de Dordtse vlag op de toren van de Grote Kerk. En op het stadskantoor. Ook op het stadhuis maar dat is een beetje lullig vlaggetje. Een jaar geleden heeft de gemeenteraad met 19 tegen 17 stemmen daartoe besloten.
Het lijkt een leuk gebaar, we laten fier zijn wie we zijn, maar ik erger me er aan. Waarom? Omdat je daarmee de betekenis van de vlag onderuit haalt. Elke dag een roomsoes verliest zijn smaak. Je steekt de vlag uit als je dochter haar examen heeft gehaald of op 5 mei om de bevrijding te gedenken. De Grote Kerk is toch geen haringkraam die elke dag de vlaggetjes laat wapperen.
Is er dan geen regel, geen hoe hoort het eigenlijk voor vlaggen?
Jawel er is een officiële vlaginstructie vastgesteld door de minister President maar die geldt allen voor de nationale vlag. Daar staat in op welke speciale dagen de vlag uit moet vanaf Rijksgebouwen. En op welke manier. Provincies, gemeenten en waterschappen wordt gevraagd de vlaginstructie te volgen. Voor burgers, bedrijven en instellingen bestaat er geen vlaginstructie, maar hen wordt verzocht de vlaginstructie voor rijksgebouwen te volgen. Dit is niet verplicht. En we weten van de mondkapjes hoe het gaat als het een dringend advies betreft.
Voor mij is de vlag meer dan een marketing slimmigheidje, zoals nu ook de diverse Coronavlaggen. De vlag is geen commercie. De vlag is een symbool
Ik wil niet zover gaan als G.W. Lovendaal die uitbarst van vreugde en zingt voor de vlag: ‘je bent mijn lust, ‘k roep van louter vreugd victorie, als ik je zie aan vreemde kust’.
Wat is een symbool? Een symbool is een zinnebeeld, hetgeen in de filosofie en de psychologie wil zeggen: een teken met een hogere en/of geestelijke betekenis, die door een stoffelijke inhoud wordt voorgesteld of gesuggereerd. Het symbool is meer dan een willekeurig teken waaraan men door gewoonte of afspraak een bepaalde betekenis hecht. In het beeld zelf, hoewel versluierd, is de betekenis aanwezig.
Ik denk dan aan de schepen die met de Dordtse vlag getooid, de wereldzeeën bevoeren. Aan die Dordtse vlag die in de napoleontische nadagen de in Papendrecht gelegerde Franse troepen verdreef. ’Op 24 november 1813 hesen Cornelis Lawende en Huibert Stam de Dordtse vlag op de Riedijkstoren. De Fransen zagen het verwisselen van de vlag als een teken dat er versterking van geallieerden in de stad was aangekomen. Dit gevoel werd versterkt door het voortdurend trommelen van jongelui in de straten van Dordrecht onder het roepen van Vivat Oranje hoezee!’.
Volgens historicus Van Dalen hing de vlag op zijn kop, waarbij het hoofd van de stedemaagd naar beneden wees. De Fransen zagen de vlag vanuit de verte mogelijk voor een Engelse vlag aan en namen de benen. De vlag die Lawende in de Riedijkse toren had gehesen, is bewaard gebleven. De vlag is in het bezit van museum Huis van Gijn in Dordrecht.
Het hijsen van de rode vlag op het stadskantoor op de dag van de Arbeid in de jaren ‘70, dat was een symbolische daad. Dat geldt ook als het Platform Turkse Dordtenaren op 30 juni 1916 na de aanslag op luchthaven Atatürk in Istanbul alle Dordtenaren oproept om de vlag buiten te hangen als stil protest tegen terreur.
De symboolwaarde van de vlag komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in de Beiaardvlag die Theun Okkerse in 1983 ter gelegenheid van het jubileum van stadsbeiaardier Jaap van den Ende voor het Dordtse Beiaardgilde ontwierp en nu weer 8 maal per jaar tijdens de beiaardconcerten wordt gehesen. Okkerse : “Ik heb het herkenbare rood-wit-rood van de Dordtse vlag gebruikt. De schuine strepen, in een zogenaamd ‘tegengekleurd’ lijnenspel, stellen de klanken van het beiaard voor die in de stad weerklinken.”
De symboolwaarde van de vlag wordt ontkracht door haar maar dag en nacht, 24/7/365, het ganse jaar door uit te hangen. Dat leidt er toe dat ze je tenslotte de keel uithang
