Er zoemt een Turks spreekwoord door mijn hoofd: “When a clown moves into a palace, he doesn’t become a king. The palace becomes a circus.” Als een clown zijn intrek neemt in een paleis, wordt hij niet de koning. Het paleis wordt een circus.” Ik dacht eraan na de verkiezingswinst van de PVV van Geert Wilders. Ik denk eraan bij iedere speech die ik van Donald Trump zie. Bij Orban, Poetin, Meloni. Bij iedere populist die z’n trucje doet en het publiek om z’n vinger windt.
Het paleis waar de clown zich vestigt, hoeft geen politiek huis te zijn en het spreekwoord gaat ook niet louter over een staatshoofd. Elon Musk maakte van het hoofdkantoor van Twitter – inmiddels ‘X’ – een circustent. Wat een steviger greep van Vlaamse investeerders met onze mediapaleizen gaat doen, is nog ongewis. En aan de zijde van Ad van dan Herik zag ik de zonnekoning van RTV Dordrecht lopen. Dat is ofwel een keizer zonder kleren of een clown.
In ‘Op pad met Ad’ schetste Ton van Wijngaarden hoe hij de lokale omroep bij zijn aantreden aantrof. Een omroep waarover de gemeente ontevreden was. De wethouder en de voorzitter van RTV Dordrecht maakten elkaar in de media publiekelijk voor rotte vis uit. Ik parafraseer de directeur van de lokale omroep. De beoogde samenwerking tussen TV Rijnmond, Da Vinci Media en RTV Dordrecht – hoofdreden voor de destijds gekozen locatie – was nog niet tot stand gebracht. Hij trof geen gespreid bedje. Dat moge duidelijk zijn. Er lag een bezuinigingstaak: 35.000 euro in 2016, 50.000 euro in 2017 en 2018. En een opdracht: trek een jonger publiek, doe iets met nieuwe media en verbeter de programmering.
Inmiddels zijn we aardig wat jaren verder. De licentie voor de lokale omroep is in de tussentijd alweer twee keer opnieuw gegund aan RTV Dordrecht. Nieuwe initiatieven, ik noem Next Media en via Cultura, doorbraken de hegemonie niet. Tot een structurele en vruchtbare samenwerking kwam het evenmin. Terwijl er in Dordrecht toen en ook nu natuurlijk wel mensen rondlopen die heel leuke programma’s en content kunnen maken.
Deze week praat de gemeenteraad opnieuw over RTV Dordrecht. Of er alweer extra subsidie naartoe moet. 150.000 euro in 2024 en nogeens dat bedrag in 2025. Waar de lokale politiek in 2016 nog een beetje richting gaf als het om een visie op het mediabeleid ging, is het daarover nu nog oorverdovend stil. Onze gemeenteraad kent natuurlijk ook koningen en clowns. Wie van hen het debat weet te keren, is nog volstrekt onduidelijk.
Schoorvoetend heeft RTV Dordrecht zich inmiddels aangesloten bij een regionale samenwerking die vooruitloopt op de vorming van een streekomroep. De afgelopen jaren ontbrak het aan die samenwerking en stond RTV Dordrecht keer op keer met de pet in de hand te soebatten om wat extra geld. Morrend werd het extra geld steeds weer verstrekt.
Een sterke lokale omroep is enorm belangrijk in een middelgrote stad als de onze. Eentje waar de journalistieke onafhankelijk uiteraard is geborgd. Daarvoor zijn er in de afgelopen jaren echt kansen gemist. En samenwerking is het sleutelwoord. Tot dusverre blonk RTV Dordrecht zelf daarin niet uit. Reuze benieuwd of de raadszaal morgen lijkt op een paleis of op een circustent. Reuze benieuwd ook of de gemeenteraad niet alleen maar de portemonnee trekt, maar echt iets formuleert of afdwingt dat op een visie op het lokale medialandschap lijkt.