Toen het rapport van 1900 pagina’s in Groningen op tafel viel uit de handen van de vertegenwoordiger van het kabinet trilde zelfs hier in Dordt even de grond. Twee jaren van onderzoek; snoeiharde conclusies over een volledig falend systeem. De scheuren in de muren van de huizen van de Groningers vallen in het niet bij de scheuren in het Huis van Thorbecke. Dat in 1848 gebouwde fraaie huis is langzaamaan vervallen tot de verveloze bouwval die het nu is.
Ook de democratie vergt onderhoud. Precies dat is buitengewoon slecht geregeld in ons land. Waar we vaak de mond vol hebben over en schande spreken van ‘de slager die z’n eigen vlees keurt’ kent het politieke bedrijf louter slagers die het eigen vlees keuren. In de parlementaire democratie valt de macht goeddeels samen met de controle van diezelfde macht. Dan ontbreekt het aan zelfreinigend vermogen.
Dat ging jaren goed. Naarmate politieke partijen hun idealen met marketingtrucjes aan de man zijn gaan brengen en dit gebeurt in een volledig veranderd medialandschap, raakte de boktor in de balken van Thorbeckes huis en ontstond er betonrot.
Het Huis van Thorbecke staat er in mijn ogen even triest en troosteloos bij als het Teerlinkpand in Dordrecht. De één wil het in oude luister herstellen, de ander maakt het liever met de grond gelijk om er iets nieuws voor in de plaats te zetten. Weer een ander zou het graag opknappen met hier en daar een moderne aanpassing. Je kan er werkelijk maanden over steggelen, maar het eind van het liedje is, dat politici er samen uit moeten zien te komen en samen het vertrouwen moeten zien te herstellen dat de mensen in het land geleidelijk aan volledig zijn kwijtgeraakt. Dat lukt niet met mooie woorden en loze beloften. Dat lukt alleen als er daadwerkelijk iets verandert. Als de scheuren worden gerepareerd. Als de mensen in het land mogen meepraten, meehelpen, meebeslissen. Als de politiek zich niet meer ziet als de boven hen gestelden, maar als degenen die dienstbaar zijn aan degenen die hen in het zadel hielpen.
Het gaat bij de piramide niet om de top maar om de stabiliteit van de basis. Ook bij de piramide van Maslow. Ook bij de piramide die we ons voorstellen als we een organisatiemodel tekenen. Het gaat bij een stevig en een veilig huis om een goed fundament. Hoog tijd dat de hoeders van het Huis van Thorbecke hun vergaderingen staken en aan de slag gaan. “In gelul kun je niet wonen” sprak een Amsterdams politicus ooit. In een bouwval kun je geen politiek bedrijven. Bovendien gaat het ook in de politiek vooral om daden en niet om mooie woorden alleen.
