Eerlijkheid heeft soms een heel hoge prijs. De vrijheid om authentiek te blijven en in vrijheid jezelf te kunnen zijn, heeft soms ook een hoge prijs. Daarover kan Lale Gül meepraten.
Maandagavond gaf zij haar ‘Vrijheidscollege’ in het Energiehuis. Een mooie avond georganiseerd door Kunstmin, de bibliotheek en het Hof van Nederland.
De vrijheid die Lale Gül voor zichzelf vond, kostte strijd. Binnen het gezin waarin zij opgroeide. Binnen de gemeenschap en tegenover de culturele en religieuze achtergrond die lang de hare was.
In haar prachtige lezing over vrijheid toonde zij zich verbaasd over het feit dat religieuze scholen worden bekostigd met belastinggeld. Scholen waar je vooral leert niet te twijfelen. Je bent er een slaaf van God. Je dient je te verzetten tegen wereldse verleidingen; vrijheid en genot. De beloning daarvoor ontvang je in het hiernamaals. Of als je faalt juist niet. Hemel of hel.
Uit je eigen gemeenschap of subcultuur breken vraagt moed. Die gemeenschap keert zich tegen je. Daarvan kennen wij voorbeelden uit streng Christelijke hoek. Of van mensen die braken met de Jehova’s. Ook de islam de rug toekeren vraagt enorm veel lef en kracht.
Waarom mogen moslimjongens in hun zwembroek over het strand, maar hun zusjes niet in een bikini. Lale vuurde naast deze vraag een hele serie relevante vragen over vrijheid op haar publiek af. Ze toonde zich genuanceerd en formuleerde zorgvuldig hoe belangrijk het voor iedereen is persoonlijke keuzes en afwegingen te maken.
Het muzikale intermezzo werd verzorgd door Loulou Elisabettie die in een prachtig liedje – “Je houdt me tegen bij alles wat ik wil” – bezong hoe binnen een relatie de één de rem kan zijn in de ontwikkeling van de ander. “Ik wil dat je me vasthoudt; ik wil dat je me ziet”, klonk het even later in het lied.
De vrijheid van de één mag nooit ten koste gaan van de vrijheid van een ander. De vrijheid van godsdienst kan behoorlijk wringen met persoonlijke vrijheden.
Ondanks de bakken bagger die Lale Gül over zich uitgestort kreeg, is zij een zelfbewuste en bewonderenswaardige jonge vrouw die haar pad zelf vond en moest betegelen. Dat zij daarmee de weg heeft bereid die heel veel andere jonge vrouwen door haar voorbeeld kunnen gaan, maakt haar inderdaad een vrijheidsstrijder.
Franklin D. Roosevelt definieerde vrijheid met vier belangrijke waarden: vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst, vrijwaring van gebrek, vrijwaring van vrees. Met een oorlog op ons continent weten we maar al te goed hoe kwetsbaar vrijheid is. Hoe mooi is het dan om de woorden van Roosevelt van 6 januari 1941 – toen de vrijheid ons in eigen land volledig ontnomen was – voorgehouden te krijgen in een verhaal dat eigentijds en moedig is en ons vrijheidsideaal glans geeft. Al hangt daar voor degene die de lezing uitsprak een behoorlijk prijskaartje aan.
