DORDRECHT. Corona is ongezien mijn straat binnengeslopen. Wat doet het virus met mijn buren in de Hoge Nieuwstraat, Dordrecht? En met mij? Ik vroeg het mezelf en schreef het laatste verhaal. Portret van een gewone straat in ongewone tijden.
De vishengel
‘Op een vroege dinsdagavond zat ik aan de eettafel en keek naar een persconferentie van mijn premier. Blijf thuis, werk thuis en ga niet naar het museum, The Movies of eetcafé ’t Vlak. Laat je haar groeien, want naar kapper Saïd mag je ook niet meer. Dat zei mijn premier. Hij verdween via een zijdeur, met een doventolk op zijn hielen. Het werd stil en ik zat alleen met mijn gedachten. Gelukkig heb ik de foto nog, die ik met mijn camera en zelfontspanner maakte. Beeld van Frits, midden in een pandemie.
Stilte is me niet vreemd, je raakt ermee verzoend als je langer alleen woont. Maar deze stilte was anders, tastbaar en beklemmend. Het was een ondoorgrondelijke beving van de geschiedenis. Er was een virus dat zich ongezien opdrong en bezit van me nam. Het was brutaal en ontregelend. Het raakte een onaangetast laagje angst. Ik ben een man van 64 jaar, met een kierende hartklep en levend van de magnetron. Een stilstaand hardloper. Ik ben binnenkort toch niet het haasje, vroeg ik me af?
De ontregeling duurde even, daarna zocht ik naar schoonheid op televisie, als verdelger van het kwade virus. Het Rotterdams Philharmonisch en het Scapino Ballet waren als troostrijk suikergoed. Vera Baldé zong vanuit een leeg Kunstmin zo prachtig, speciaal voor mij. En iedere morgen verscheen een nieuw mobiel gedicht van mijn vriend Dick. Maar zodra ik opkeek, was er de werkelijkheid van 2020 om me heen. We leefden in een pandemie en ik was er ooggetuige van.
Mijn journalistieke instinct begon op te spelen. Actie was nodig, er waren zoveel vragen. Hoe zouden mijn buren de opgelegde opsluiting ervaren? Zouden ze angst hebben voor het virus, zoals ik, onzeker zijn, hadden ze nog hun baan? Voelden ze zich alleen? Ik kon misschien bij ze aanbellen en kijken of ze opendeden. Achter op zolder ging ik op zoek naar een lang vergeten voorwerp uit mijn jeugd. Op de punt van mijn groene fiberglas vishengel speldde ik een microfoontje. Perfect gereedschap voor een anderhalvemetervraag.
Ik dacht mijn buren te kennen, de een beter dan de ander. Maar kende ik ze echt en was ik al die jaren oprecht geïnteresseerd in ze geweest? Het antwoord lag achter de 229 huisnummers. Ik begon een intensieve dwaaltocht langs onbekende Stemmen uit mijn Straat, waar ik al die jaren weinig oor voor had gehad. Uit het koor van stemmen moest een corona-tijdsdocument voor de stad ontstaan. Voor nu en over honderd jaar.
Veertig jaar geleden was ik onbedoeld in deze straat verzeild geraakt, om er kort te blijven, dacht ik. Ik zou een passant zijn, de verhalen lagen verderop in Afrika. Ik was een jonge buitenlandredacteur van een krant in Rotterdam en voelde een honger naar de wereld. Na mijn werk keerde ik telkens terug naar de Hoge Nieuwstraat, waar ik bleef en bleef, omdat ik me thuis voelde in de stenen geschiedenis om me heen. Maar toen kwam corona en werd het tijd de verhalen van mijn buren op te halen.
Eind april opende ik mijn voordeur en stapte naar buiten. Met mijn vishengel maakte ik een wereldreis door mijn straat. Ik begon bij mijn hoogbejaarde buurman, sprak mijn buurjongen met autisme, een oma, schoonmaakster, kok, onderwijzeres, psychiater, vogelaar en ondernemer, dertig in totaal. Hun verhalen maakten me rijker, mijn ogen gingen verder open. Corona had iets moois gebracht. Ik eindigde bij de oude mevrouw Doubli, op een hoek van onze straat. Haar wijze woorden ontroerden me. Bij het afscheid zei ze: “We zijn allemaal hier op deze aarde om elkaar te leren kennen.” Zo gaf zij een stem aan mijn project.’
Frits Baarda, 64 jaar, freelance journalist en fotograaf, 17/6/2020
