Zo zat ik ineens weer eens televisie te kijken. Omroep Max nog wel. De club van Jan Slagter. Ik probeer hardnekkig te ontkennen tot hun doelgroep te behoren. Ik heb niets met politieke partijen voor senioren en evenmin met omroepverenigingen die zich daarop richten.
Het is echter omroep Max die Dordrecht uitkoos om daar het aloude verhaal van Charles Dickens, ‘A Christmas Carol’ op luchtige wijze tot inzamelingsactie te maken.
De televisieproductie heette echter niet ‘A Chrismas Carol’, maar kortweg ‘Scrooge’. De vrek en hoofdpersoon uit de roman is kennelijk de meest tot de verbeelding sprekende personage. De roman van Dickens verscheen op 19 december 1843 en de 6000 exemplaren waren drie dagen later al uitverkocht. In mei 1844 was men al bij de zevende druk en ook die was in no-time uitverkocht. Het was, zoals we dat nu zouden noemen, een enorme ‘bestseller’. Een Victoriaanse allegorische vertelling over sociaal onrecht en armoede. Terugkerende thema’s in het werk van Dickens. De prachtige tekeningen in ‘A Christmas Carol’ waren van John Leech, een politiek radicale kunstenaar. Van Dickens zelf is bekend dat hij, naast schrijven, aan liefdadigheid deed en campagne voerde voor betere volksgezondheid, goede volkshuisvesting en opvoeding. Hij kende de armoede uit zijn eigen jeugd; Dickens begon op zijn twaalfde met werken in een schoensmeerfabriek. Zijn beroemdste roman ‘David Copperfield’ is deels autobiografisch.
De prachtige vertelling ‘A Christmas Carol’ is dan ook veel gelaagder dan de vrij platte uitvoering waarop Omroep Max ons afgelopen zondag trakteerde. Dordrecht als decor is daarentegen prachtig gekozen. Je waande je even in een oude Engelse arbeidersstad ten tijde van de Industriële Revolutie. Het inzamelingsdoel van de uitzending: ‘Nationaal Fonds Kinderhulp’ zou Dickens vast en zeker een goed gekozen en nobel doel hebben gevonden.
Tijdens het kijken dwaalden mijn gedachten, mede door het gekozen doel, af en toe even af. Juist de week ervoor had de gemeenteraad van Dordrecht ingestemd met het programma ‘Intensivering Armoedebeleid’, dat in Dordrecht sinds oktober 2018 ‘Samen tegen armoede’ heet. Het was het ‘Platform tegen Armoede’ (met name Riet Duykers en Ton Wulfert) die aan de vooravond van de raadsbehandeling een kritische brief over het armoedebeleid aan alle lokale politici stuurden. Zij zijn bezorgd – “erg kritisch” schrijven zij zelf – over het beleid en of dat goed wordt vormgegeven. Zij hebben veel twijfel bij de vraag of het verwachte resultaat daadwerkelijk wordt gerealiseerd. In lijn met eerdere aanbeveling van de dordtse Rekenkamercommissie bepleit het ‘Platform tegen Armoede’ een betere toegankelijkheid tot hulp- en dienstverlening bij problematische schulden en armoede en voor meer tijd en ruimte bij de professionals.
Terwijl Scrooge op televisie ineens het licht zag en gul zijn portemonnee trok en een beter mens wilde zijn, dacht ik dat – hoe belangrijk het ook is – het bestrijden van armoede niet louter liefdadigheid kan zijn. De pijlers van het Dordtse beleid deugen: tegengaan van armoede, het versterken van de startpositie van kinderen, werkende minima, gezondheid en armoede en energie-armoede. Over dat laatste sprak ik in de laatste Weekend Magazine van 2020 nog met Ifor Schrauwen. U vindt dat terug op ‘Via078’.
Het blijft zaak krachtig en structureel de positie van mensen die te kampen hebben met armoede te verbeteren. Het gesprek daarover met het Platform tegen Armoede, met ervaringsdeskundigen en met Dordtenaren met financiële problemen is van groot belang. Het is wat dat betreft jammer dat we een paar dagen na het bezoekje van Scrooge juist lazen dat bijvoorbeeld Stichting Leergeld minder dan voorheen doet, omdat hun activiteiten inmiddels deels zijn vervangen door de Dordtpas en de keuzevrijheid die deze pas kinderen biedt. Ik mijmerde nog even over iets met kinderen en badwater en over oude schoenen die je niet moet wegdoen voortdat je nieuwe hebt en hoop vurig dat we er in 2021 in slagen die intensivering van het armoedebeleid te vervolmaken.
