De omgeving van de Grote Markt was vroeger het hart van de Joodse gemeenschap van Dordrecht. Daar stond met name de synagoge totdat deze in de jaren zestig werd afgebroken voor de aanleg van de Grote Markt. De Stichting Joods Overleg Dordrecht wil dat meer aandacht wordt besteedt aan de geschiedenis van de Joodse gemeenschap in Dordrecht. Op bevrijdingsdag organiseert zij een vertelwandeling door Dordrecht waarin via een aantal korte voorstellingen met muziek, theater of dichtkunst over deze gemeenschap, die voor de verschrikkingen van de Duitse bezetting een belangrijke rol in de stad speelde, wordt verteld. De wandeling(en) beginnen op vrijdag 5 mei om 14.00u in de hal van het Stadshuis. Wie mee wil wandelen moet zich vooraf aanmelden via j.troost8@gmailcom. Bij de start zal klezmermuziek door het duo Mu-Chique te horen zijn.
Joop Mikx heeft een replica gemaakt van het hek van de vroegere synagoge op de Grote Markt in Dordrecht. Het wordt op 5 mei om ca. 14.30 uur (tijdelijk) getoond op de Grote Markt, het vroegere centrum van de Joodse gemeenschap. Waarom op 5 mei? De Joodse gemeenschap in Dordrecht leeft!
Een replica, maar dan in de Joodse kleuren: blauw en wit. De kleur gaat terug naar een vermelding van een bepaalde blauwe kleurstof (tekhelet) in de Hebreeuwse Bijbel.
Van 1739 tot 1856 was de synagoge gevestigd in de kerk van het vroegere klooster Mariënborn, dat zich bevond tussen de Mariënbornstraat en de Weeshuisstraat.
Het hek van de Oud-Katholieke kerk (1847) aan de Voorstraat en het hek van de synagoge zijn identiek, in dezelfde tijd gemaakt. In 1854 werd de afgedankte vleeshal op de Grote Markt gekocht. Na een verbouwing, tot 1856, verhuisde de synagoge, van het vroegere klooster Mariënborn, daar naar toe. In dat jaar is ook het hek geplaatst.
Het interieur van de synagoge werd door de Duitse bezetter geplunderd en het meubilair werd tijdens de hongerwinter als brandstof gebruikt. Toch werd de synagoge na de oorlog weer in gebruik genomen. In 1947 moest de Nederlands Israëlitische Kerk het gebouw verkopen. De firma Van Twist kocht het en maakte er een autogarage van.
Het gebouw werd afgebroken en gesloopt in 1965 om plaats te maken voor een parkeerterrein en marktplaats. Met het afbreken van de synagoge verdween ook het ernaast gelegen steegje.Â
Pas in 1965 verhuisde de synagoge naar een hoekpand op het Vrieseplein. Aan het pand werd een gedenkplaat gehangen waar men kan lezen dat de Nederlands Israëlitische Gemeente hier van 1965 tot 1987 gevestigd was.Â
Bij de synagoge op de hoek van de Varkenmarkt stonden twee wachthuisjes aan de straatzijde. Deze hoorden echter niet bij de synagoge, maar waren van de gemeente. Tussen de huisjes bevond zich het toegangshek tot de synagoge, waarvan u op 5 mei de replica kan zien, op ware grootte in blauw-wit.
Foto: Marieke van Leeuwen
