Ruud baan is al jaren topfotograaf, hij heeft zowat iedereen al gefotografeerd. Nu wil hij als kroon op z’n werk een bundel met zijn mooiste foto’s.
Een idee aan de kroegtafel
Het zaadje voor de expositie werd geplant tijdens een informeel gesprek met Boris Gunst, zo’n twee jaar geleden. “Toen haakte ik erop in: misschien is het wel goed, weet je wel, dat ik 25 jaar bezig ben,” vertelt Baan. Uiteindelijk werkte hij samen met Charco Verat om de tentoonstelling vorm te geven. “We hebben die expo met zijn tweeën in elkaar gezet. Volgens mij een hele succesvolle expo, toch?”
De reacties logen er niet om. Veel bezoekers kwamen niet alleen voor het werk, maar ook voor Baan zelf. “Er was veel waardering, veel liefde, ook van oude bekenden. Vanuit heel Nederland kwamen ze langs,” aldus een zichtbaar dankbare Baan.
Geen klassieke opstelling
De expositie was verre van traditioneel. Baan wilde zijn werk niet alleen aan de muur hangen, maar ook verwerken in de ruimte zelf. “Ik wilde dat het een soort 3D-gevoel kreeg, dat je er omheen kon lopen. Het moest dynamisch zijn, net als mijn werk,” legt hij uit.
Foto’s hingen op onverwachte plekken en in diverse formaten, met als uitsmijter een enorme print van 4 bij 2 meter aan het plafond. “We zijn gewoon begonnen, en van daaruit ontstonden ideeën. Het was een beetje apenkooien op een gegeven moment. Let’s go!”
De liefde voor fotografie zit diep, en begon thuis. “Mijn vader was amateurfotograaf. We hadden thuis een donkere kamer. Ik zeg altijd voor de grap: de eerste 15 jaar van mijn jeugd heb ik mijn vader niet gezien, want die zat daar altijd,” grapt Baan.
Na een omweg via schilderen en film, vond hij zijn plek op de Koninklijke Academie in Den Haag. Daar ontdekte hij zijn talent voor het vangen van beweging: “Op een gegeven moment had ik door dat ik gewoon goed was in het moment pakken.”
Van eindexamen naar Nike
Zijn doorbraak kwam snel. “Met mijn eindexamenwerk heb ik agentschappen uitgenodigd. Dat deed volgens mij bijna niemand. En toen ben ik aangesloten bij een agentschap in Amsterdam,” zegt hij. Het leverde opdrachten op voor onder andere Nike, Adidas en New Balance.
Zijn stijl werd zijn handelsmerk: kleurrijk, contrastrijk, met veel energie en beweging. “Voor mij zit de uitdaging in het vastleggen van snelheid. Dat zie je in sport, muziek, en fashion – mijn drie grote segmenten.”
Smaakt naar meer
De expositie markeert niet alleen een mijlpaal, maar ook een nieuw begin. “Ik heb al een paar keer geëxposeerd, maar nooit een solo-expositie. Dit was gewoon een goed moment om iets neer te zetten,” aldus Baan. Op de vraag of het naar meer smaakt, is het antwoord volmondig: “Ja, zeker. Ik heb nog wat jaartjes te gaan.”
“Een soort huiskamer,” noemt hij het. Studio 6 in Amsterdam. Daar waar het licht werd opgebouwd, de assistenten de flitsers installeerden en de styling werd afgestemd. Het is een plek waar fotograaf Ruud Baan zich thuis voelde. “Ik zat daar echt heel vaak,” vertelt hij tijdens de uitzending van Via Cultura. “Dat was een hele fijne ruimte.” En als Ruud zich ergens thuis voelt, dan wordt er gewerkt. Hard gewerkt.
Afgelopen maand vierde Ruud zijn 25-jarig jubileum als fotograaf. En dat blijft niet onopgemerkt: een expositie én—jawel—een boek zijn in de maak. “Waarom een boek?” vraagt presentator Hans. Het antwoord komt snel: “Waarom niet?” Lachend, maar met overtuiging. “Het is een soort kers op de taart. Een tastbare herinnering.”
Licht bouwen met vrienden
Wie denkt dat een fotograaf in zijn eentje met een camera de wereld vastlegt, komt bij Ruud van een koude kermis thuis. “Qua belichting, dat doe je niet alleen,” legt hij uit. “Dat doe je met assistenten. Samen bepaal je wat voor licht je wil creëren, en dan bouw je dat.” Het is teamwork, en vaak met mensen die hij al jaren kent. Zo vertelt hij over een jonge videomaker die ooit als stagiair begon. “Hij is nu echt heel goed. Veel beter dan ik in film, honderd procent. En ik gun het hem van harte.”
Digitaal vs. Analoog: een kwestie van gevoel
“Die overgang van analoog naar digitaal… die gaf me eigenlijk vleugels,” zegt Ruud. “Je kon doorschieten, verschillende hoeken pakken… het ging allemaal veel sneller.” Maar toch grijpt hij steeds vaker terug naar het oude vertrouwde filmrolletje. “Het is geconcentreerder. Als je 12 foto’s op een rolletje hebt, dan móet je wel goed nadenken over wat je doet.” En, heel eerlijk? “Dat gevoel dat je krijgt van analoog, dat krijg je gewoon niet digitaal.”
Crowdfunding & creatieve vrijheid
Voor zijn boek koos Ruud voor een bijzondere route: crowdfunding via ‘Voordekunst’. Geen uitgever, geen commercieel gedoe. Gewoon zelf, met hulp van een vriend. “Ik heb geen uitgever benaderd, nee. Dit was gewoon een mogelijkheid, dus ja… dan maar zelf,” zegt hij nuchter. Maar ook: “Met iedereen. Want iedereen kan bijdragen.”
Een boek maken is duur, benadrukt hij. “Maar ik geloof dat het goed genoeg is om te bundelen.” En eerlijk is eerlijk: wij geloven dat ook.
De toekomst is beeld
Ruud Baan is niet alleen fotograaf. Hij is mentor, inspiratiebron, vader van twee creatieve dochters (“allebei doen ze iets met beeld”), en bovenal: beeldkunstenaar. Of het nu fotografie is of een videoclip, Ruud kijkt altijd met een fotografisch oog. “Film is tof, maar niet tof genoeg,” grijnst hij. “Anders was ik er wel echt in gedoken.”
Toch blijft hij nieuwsgierig. Ook naar de toekomst, met AI en alles wat daarbij komt kijken. Zijn jongste dochter stopt zelfs met grafische vormgeving, mede door AI-ontwikkelingen. “Ze vond het spannend,” vertelt hij. “Maar m’n oudste? Die gaat ervoor.”
Ruud Baan wil zijn indrukwekkende oeuvre bundelen in een bijzonder boek. “Mijn ultieme droom is om mijn beste werk te bundelen in een boek, een ode aan 25 jaar fotografie,” vertelt hij enthousiast. Het boek komt tot stand via een crowdfunding-initiatief: “Als je via ‘Voor de Kunst’ een donatie doet en het bedrag wordt gehaald, dan komt het boek te pas. En als het bedrag niet gehaald wordt, dan krijg je je donatie terug,” legt hij helder uit. Dit systeem maakt het voor lezers en fans mogelijk om vooraf al mee te denken én mee te financieren. “Je krijgt gewoon iets moois in ruil voor je steun: een luxe editie met unieke fotoafdrukken, en voor de grotere donateurs zelfs een privé shoot of masterclass fotografie,” aldus Ruud.
Selectie van Werk: Van Commercieel Tot Vrije Creativiteit
Wanneer hem gevraagd wordt hoe hij bepaalt wat er in zijn boek komt, geeft Ruud Baan een gestructureerd antwoord. “Ik ga weer hetzelfde selecteren als ik gedaan heb voor de KunstKerk,” zegt hij. “Ik deel mijn oeuvre op in segmenten: van eindexamen tot nu toe, van commercieel werk – zoals sport, beweging en mode – tot muziek en portretten.” Zo laat hij zien dat het boek een afspiegeling wordt van zijn volledige artistieke traject.
De Magie van Analoog en Digitaal
In de discussie over de ontwikkeling van fotografie komen twee werelden samen: analoog en digitaal. Ruud Baan benadrukt dat beide methoden hun eigen charme hebben. “Die digitale revolutie gaf me zeker vleugels, omdat je sneller kon werken en meerdere shots kon nemen. Maar het gevoel van analoog fotograferen – wanneer je bijvoorbeeld met een middenformaatcamera maar een beperkt aantal foto’s hebt – zorgt voor een concentratie die je digitaal niet krijgt,” zegt hij overtuigend. Hij wijst erop dat de ‘revival’ van analoge technieken zichtbaar is: “Zelfs mijn kinderen en hun vrienden schieten tegenwoordig weer analoog. Het is gewoon een gevoel dat niet verloren gaat.”
Samenwerken met Talent en Grote Namen
Ruud deelt ook zijn ervaringen met het fotograferen van bekende gezichten en grote productieomgevingen. “Ik ben er echt mee aan de slag gegaan om tot het beste beeld te komen, ook als dat betekende dat ik met 40 of 50 mensen op een set werkte,” vertelt hij. Tijdens projecten voor internationale namen als Cristiano Ronaldo, Jimmy Butler en zelfs voor Amerikaanse magazine-spreads, ervaarde hij dat echte samenwerking soms pas op gang komt als je persoonlijke connectie maakt. “Als je met iemand praat – bijvoorbeeld over Nederland of Amsterdam – dan gaat het ineens relaxter en draait het minder alleen om de techniek,” merkt Ruud op.
De Toekomst van Fotografie
Ruud Baan kijkt met een open blik naar de toekomst. Hoewel hij de voordelen van AI in zijn werk erkent – “het zorgt er juist voor dat het voor mij minder werk is” – blijft zijn focus vooral liggen op het behouden van de persoonlijke toets in fotografie. Zijn grootste wens is bijvoorbeeld nog steeds het fotograferen van de cover voor het album van Nina, wat hij als een hoogtepunt in zijn carrière beschouwt.
Een Inspirerende Reis
Met zijn plannen voor een boek, een zorgvuldig uitgekozen oeuvre en een passie voor zowel analoog als digitaal fotograferen, bewijst Ruud Baan dat fotografie altijd in ontwikkeling blijft. Zijn verhaal is er een van toewijding, samenwerking en het voortdurend zoeken naar de perfecte combinatie van licht, beweging en emotie. Zoals hij zelf zegt: “Ik ben Ruud, fotograaf van beroep, en na 25 jaar leg ik beelden vast – van commercieel werk tot vrij artistiek onderzoek. Het draait om dynamiek en beweging; dat is waar mijn hart ligt.”
