De gemeente Dordrecht wil een onderzoek laten instellen naar het Dordtse slavernijverleden. Ik ben benieuwd wie dat gaan doen en of de onderzoeksvragen zich zullen beperken tot het slavernijverleden in de kolonies in de West of dat ze ook de slavernij in de andere voormalige kolonies, zoals Nederlands-Indië, zullen betreffen. Tot nu toe richtte het onderzoek naar het Nederlandse slavernijverleden zich sterk op de West: Suriname, de voormalige Nederlandse Antillen en in mindere mate Berbice, Essequibo en Demerara, met daarbij veel aandacht voor de trans-Atlantische slavenhandel. Het onderzoek naar het slavernijverleden in Nederlands-Indië is pas vrij recentelijk op gang gekomen. Het is verheugend dat Jan Willem Boezeman in zijn boek Geraffineerd Dordrecht. Het koloniale en slavernijverleden van de oudste stad van Holland al wel die brede blik op het koloniaal verleden heeft.
Op het ogenblik vindt in het Documentatie- en Kenniscentrum Augustijnenhof een tentoonstelling plaats over het Dordtse slavernijverleden, samengesteld door het initiatief Koloniaal Verleden Dordrecht. In het Augustijnenhof is ook het hier boven genoemde, pas verschenen en rijk geïllustreerde, boek van Boezeman te koop alsmede deel 43 uit de serie Verhalen van Dordrecht, geschreven door Sidney Breidel en Rowan van der Stelt, onder de titel Slavernijverleden Dordrecht. In dat boekje, waar nog wel het een en ander op aan te merken is (zie hier) staat een bijzonder aardige wandelroute door de stad, langs overblijfselen van het koloniaal verleden.
Er is dus al heel wat bekend over het Dordtse koloniale en slavernijverleden, maar uiteraard kan het geen kwaad dat er nog meer onderzoek wordt gedaan. Ik zou zo’n studie graag uitgebreid zien met een aspect dat tot nu toe niet of nauwelijks aan de orde is geweest. De vraag: hoe werd er door de Dordtenaren gedacht over het verschijnsel slavernij? Voetstoots wordt aangenomen dat ‘de Nederlanders’ slavernij in de kolonies als een normale zaak beschouwden. Toch is onder meer onder de invloed van de Verlichting in Europa eind achttiende, begin negentiende eeuw een steeds krachtiger wordende beweging ontstaan om slavenhandel en slavernij af te schaffen. Was er ook sprake van dergelijke stemmen in Dordrecht, hebben sommige Dordtenaren zich ook hiervoor sterk gemaakt? Die vragen kunnen alleen beantwoord worden als er voldoende bronnenmateriaal voorhanden is. Of dat het geval is weet ik op dit ogenblik niet, maar het lijkt me de moeite waard om hiernaar op zoek te gaan.
n.b. De bovengenoemde publicaties zijn ook te koop in de Dordtse boekhandels.
