Wekelijks maken we met het team van Via Cultura, naast de gebruikelijke twee uur live op de donderdagavond, het programma ‘Via Cultura Weekendmagazine’. Een uurtje live op de vrijdagochtend over actualiteiten, cultuur, boeken en spraakmakende kwesties in Dordrecht, Papendrecht en Zwijndrecht. Vanuit de Biesboschhal.

Op 4 juni a.s. zijn we er een keertje niet live. Wij maken wel een uitzending die dag en die ingeplande uitzending bracht ons vandaag ter voorbereiding naar een woonboot in hartje Amsterdam. We tekenden er een (inter)nationaal, maar absoluut ook Dordts verhaal op. We spraken met Teun Gaultier en Floor Ziegler, twee pioniers van het stadsmakerschap en van het initiëren van projecten vanuit de samenleving.

Floor Ziegler kennen we van de ‘Dwarszitter’ en van de wandelingen door buurten en wijken. Waar ze mensen ontmoet, bevraagt en inspireert. Teun Gaultier, voormalig uitgever van ondermeer De Groene Amsterdammer, is één van de pioniers die zich bezighoudt met het zichtbaar maken van en mede helpen ontwikkelen van initiatieven die echt vanuit de samenleving ontstaan. Ideeën van mensen die problemen in hun directe leefomgeving zien, voelen en ervaren en dus daarmee aan de slag gaan. Die gewoon in oplossingen denken en dat dan ook gewoon gaan doen.

Vaak botst die alledaagse praktijk van onderaf met de bureaucratische realiteit van ambtenaren en politici die zich doorgaans in hun ‘systeemwereld’ van een heel ander jargon, een andere taal en een andere perceptie van die werkelijkheid bezig houden. Mensen in een straat of buurt weten doorgaans heel goed wat er nodig is om de problemen in hun directe omgeving op te lossen. Toch staan tussen droom en daad wetten in de weg en praktische bezwaren (Elsschot).

Mij overviel in dit boeiende gesprek een ‘weemoedigheid die niemand kan verklaren’ (Elsschot nogmaals). Wat maakt toch dat tussen de systeemwereld en de alledaagse werkelijkheid, bijvoorbeeld in volkswijken zo’n enorme kloof is gegroeid. Gaultier en Ziegler haalden voorbeelden aan en hun verhaal klinkt heel simpel: praat met mensen die je in hun eigen leefwereld ontmoet. Luister naar ze zonder te oordelen. Ontdek waaraan zij zich storen. Vraag hen ook hoe zij dat zouden oplossen en maak – als lokale overheid, woningcorporatie of wijkteam – die oplossing mogelijk.

Het lijkt op dat oude gezegde ‘Wie goed doet, goed ontmoet’. Het raakt aan een vraagstuk waarover ik de laatste tijd vaak nadenk: hoe herstel je de sociale cohesie? Hoe verbind je mensen met elkaar? Hoe snij je de overgeorganiseerdheid weg, het teveel aan regels en de angst voor precedentwerking? Hoe herstel je de menselijke maat?

Het gesprek in Amsterdam met Teun Gaultier en Floor Ziegler prikkelde en inspireerde. Het was mooi daar ook een Dordts verhaal op te halen: het Vogelnest met de bevlogen Ifor Schrauwen die hier in Dordt als ‘Stadsmaker’ laat zien dat hij de ideeën van Floor en Teun niet alleen snapt, maar ook prachtig vertaalt naar oplossingen die werken.