Daar gaan we weer, dacht ik, toen ik las dat iemand voor de zoveelste keer Cees Buddingh’ schreef in plaats van Kees Buddingh’. Zo langzamerhand zou men beter moeten weten na de publicatie van Buddingh’s dagboeken en zijn biografie Dichter bij Dordt. Het is een kleine ontsiering in een voor de rest heel aardig boekje dat afgelopen vrijdag werd gepresenteerd in Brandstof, de bar van Bibelot in het Energiehuis.
Dat boekje, deel 46 in de reeks Verhalen van Dordrecht, heeft als titel En toen was er gas, water en licht. Het is een door Jan Meijer geschreven beknopt overzicht van de geschiedenis van de drie Dordtse nutsbedrijven, de gasfabriek, het waterleidingbedrijf en het elektriciteitsbedrijf. Zoon Micha zorgde voor het beeldmateriaal, waarmee het boekje rijk is geïllustreerd. Het is in al zijn beknoptheid een goed geschreven en handig overzicht geworden voor wie snel het een en ander wil weten over deze bedrijven die, op de gasfabriek na, nog tal van sporen hebben nagelaten op het Eiland van Dordrecht. Wie kent niet het Energiehuis en Villa Augustus?
Het is de bedoeling van de reeks Verhalen van Dordrecht om in kort bestek onderwerpen die voor de stad van belang zijn te behandelen, zodat men niet direct naar dikke en dure handboeken hoeft te grijpen. Dat betekent dat de auteurs niet te veel in detail kunnen treden. Soms is het jammer dat het anekdotische van de geschiedenis er dan bij inschiet. Het is bijvoorbeeld aardig om te weten dat de gemeente Dordrecht, eigenaar van de nutsbedrijven, zich eind jaren dertig ernstig zorgen maakte over de veiligheid als er een oorlog zou uitbreken. Daarom werd besloten een batterij luchtdoelgeschut te bestellen en die bij de nutsbedrijven op te stellen. Zover is het echter nooit gekomen door het uitbreken van de oorlog en de daarop volgende Duitse bezetting.
Waarom komt Kees Buddingh’ om de hoek kijken? Welnu, het huidige transformatiehuisje bij de Leuvebrug, het voormalige brugwachtershuisje, was in de jaren vijftig een tijdje zijn werkruimte. Door het boekje kwam ik er ook achter dat een zekere Khotinsky eind negentiende eeuw een kleine centrale in Rotterdam exploiteerde. Dat werd geen succes, evenmin als het restaurant in het huidige Energiehuis.
En toen was er gas, water en licht is een aanwinst in de reeks Verhalen van Dordrecht. Een reeks die je eigenlijk, op een enkel minder exemplaar na, gewoon in huis moet hebben. Voor het geld hoef je het niet te laten, de prijs is nog geen vijf euro per deel.
